Gitar üzerinde farklı akort sistemleri olsa da neden EADGBE akort sistemini standart kabul ediyoruz.
Bir çok müzisyen mükemmel beşinci (perfect fifth) doğal,hoş ve güçlü olduğu konusunda hemfikir. Mandolin , keman , viyolonsel gibi birçok telli enstrüman mükemmel beşinci olarak ayarlanmaktadır.
Ama gitar ne hikmet ise telli enstrümanlardan kendini ayırarak mükemmel dördüncü ve mükemmel üçlü olarak ayarlandı.
Peki sebebi ne?
Neden Standart EADGBE Akordu ?
Gitarda standart akord sisteminin EADGBE olmasının nedeni, parmaklarımızın klavye üzerinde fiziksel olarak daha rahat olması ve müzikal anlamda da akıllı bir yerleşim olmasıdır. El ve parmak hareketlerimizi minimum seviyeye indirerek verimliliğin daha artması , temel akorlar ve popüler akorların seslerinin klavye de birbirine daha yakın olması sebebiyle çalımlarının daha kolaylaşması bunun en büyük etkisidir.
Standart Akordun Avantajları Nelerdir ?
Müzikal aralıklar açısından, standart akort 3 adet mükemmel dördüncü (ince E ile A, A ile D ve D ile G), major üçlü (G’den B’ye) ve bir kez daha mükemmel beşinci (B’den kalın E’ye) şeklindedir.
Gitar Akort Harfleri – Gitar Nasıl Akord Edilir?
Dört adet Mükemmel dördüncü (Perfect fourth) , parmak hareketleri için harika bir simetri sağlarken, major üçlü (Major Third) , daha çeşitli parmak hareketleri sağlamak için gerçekten harikadır.
Neden Tüm Akort Mükemmel Dördüncü Değil ?
Gitar akordunu sadece mükemmel dördüncü şeklinde ayarlarsak, bu 2. telimizin yani “Si” telimizin “C” yani Do sesine gitmesi demektir. Fakat aynı zamanda kalın “E”yani mi telimizin de “F” yani Fa sesine dönüşmesine neden olacaktı.
Sonuç olarak tüm tellerimizin hepsinin mükemmel dördüncü (perfect fourth) olması durumunda sıralamamız (EADGCF) akordu şeklinde olacaktı.
Bu ayar tipini kullanan gitaristler yok değil.
Kabul edilebilir bir akort sistemi olsa bile E ve F telleri arasında ki ikinci minör aralığın doğal hissedilmeyeceği düşünüldü. E ve F arasında yarım ses fark olduğunu düşünürsek…
Bir başka dezavantaj (ya da farklılık) akorları basmak istediğiniz de en üstte ki 2 telin arasında geniş ses farkları oluşmasıdır.
Bu durumda bareli akorlar hayal 🙂
Bunun yerine, standart (EADGBE) akort sisteminde 2. ve 3. teller arasındaki majör üçüncü aralığı kullanarak, yüksek tellerde ki akor notaları tek bir perdeye taşınır.
Alex Hutchings tarafından yayınlanan bu videoyu izleyebilirsiniz.
Neden Tüm Akort Mükemmel Beşinci Değil ?
6 telli gitarda, eğer tüm tellerimiz mükemmel beşinci olarak ayarlanmış olsaydı akort sistemi “CGDAEB” şeklinde olacaktır, bu da parmaklarınızın gerekli notalara ulaşması çok zorlaşacaktı.
Peki keman , viyolonsel gibi diğer telli çalgılar bu akort sistemine göre dizayn edilmişken gitar neden olmasın?
Diğer telli çalgılardan farklı olarak gitar üzerinde her telin mükemmel beşinci olarak ayarlanması sonrasında dikey çalınan çalgılara göre yatay olarak çaldığımız gitara bilek ve parmak yerleşmeleri çok sıkıntılı olacaktır.
Keman ,viyolonsel gibi enstrümanlar da dikey çalım şekli olması sebebiyle parmaklar daha uzun perdelere kayabiliyorken gitar da bu maalesef çok zor.
Bir başka etken de gitar üzerinde 6. telimizin (“CGDAEB”) Si sesine ayarlanmasıdır. Sebebi ise basit naylon tel ya da çelik tel olsun fark etmez kalın bir Si sesine ayarlamak çok zor. Ayarlayabilmiş olsanız bile çalarken sizi çok zorlayacağı kesin.
Standart akort ne zaman icat edildi?
Standart gitar akordu yüzyıllar öncesine dayanır, ancak genellikle 16. yüzyılda halk gitarı olarak bilinen “chitarra battente” kabul edilir. Akort sistemi olarak 5 telli olan bu gitar ADGBE kullandı. Dikkat ederseniz bugün kullandığımız akort sistemi ile aynı Sadece kalın “mi” E teli yok.
Bu gitarı aşağıda ki videodan izleyebilirsiniz.
Ayrıca okumak isterseniz;
