Lambalı amfi belli dönemlerde,amfi içerisinde ki lambaların ömrünün bitmesi sebebiyle değiştirilmesi gerekir. Bu lambalar değiştirilmediği taktirde amfinizden alacağınız gitar ses performansı tamamen cızırtılı bozuk ve düşük bir sese dönüşecektir.
Bu nedenle amfinizin lambalarını seslerde bozukluk duymaya başladığınızda değiştirmeniz gerektiğini bilmelisiniz.
Markası modeline göre içerisinde ki lambaların marka ve kodları değişiklik gösterebilir.
Daha önce Lambalı Amfi ile Dijital Amfi Arasındaki 5 Temel Fark ve Lambalı Amfi mi Dijital Amfi mi? isimli konularımıza da göz gezdirebilirsiniz.
Lambalı Amfi Tüplerini Ne Zaman Değiştirmeliyim?
Gitar amplifikatörlerinde, doğrultucu tüpler, preamp tüpler ve çıkış tüpleri olarak kullanılan üç temel tüp tipi vardır.
Doğrultucu Tüpler
Güç kaynağında kullanılır. İşlevleri fişlerden aldığınız AC elektriği (alternatif akım) DC’ye (doğru akım) çevirmektir.DC elektriğe piller,telefon,tablet,PC bataryaları örnek verilebilir.
DC daha sonra gitar sinyalini yükseltmek için kalan tüpler tarafından kullanılır. Doğrultucu tüpler genellikle çok uzun bir ömre sahiptir çok absürt bir durum olmadıkça kolay kolay bozulmazlar.
Preamp Tüpler
İşlevleri amplifikatörde ki gitar sinyalini kazanmak veya arttırmaktır için kullanılır.
En yaygın olanı 12AX7, yani ECC83 ve 7025’tir. 12AT7 de oldukça yaygındır.
Doğrultucu tüpler gibi çok uzun ömürlüdürler ve nadiren arıza verirler.(Eskiden)
Preamp Lambaları(Tüp) Arızası Nasıl Anlaşılır?
Bazen, çeşitli sebeplerden dolayı çalışma değerlerinde düşüş yaşanır.
Preamp tüplerinin en çok görünen sorunu amfilerde yarattığı “gürültü” dür.
Örnek olarak amfinizi açtığınızda Statik sesi (ara ara çıtlama sesi), volume ayarınızdan bağımsız şekilde yüksek ve bozuk ses verme problemi, yüksek sesle tıslama, çatlama seslerini duyarsanız lambalı gitar amfisi arızalanmış demektir.
Ancak keyfi olarak yada 1 sene oldu değiştirelim şu lambaları daha iyi olur gibi düşünceler ile gitar amfinizin lambalarını değiştirmenizi önermiyorum, çünkü yeni preamp tüpleri oldukça yüksek bir arıza oranına sahiptir ve yeni tüpler amfinize yeni problemler getirebilir.
Örneğin; Ampliniz de 12AT7 lamba bulunuyor diyelim. Yeni nesil lambalı amfilere reverb echo delay gibi efektler ekleniyor.
Bu sebeple efektler lambaları zorluyor ve çabuk arıza vermelerine sebep olabiliyor.
Diyebilirsiniz ki koskoca amplifikatör markaları bunu bilmiyor mu?
Tabii ki biliyorlar ancak bana göre bu bir satış politikası. Yani tamamen duygusal.
Çıkış Tüpleri
Amplifikatörde ki büyük tüplerdir.
Hoparlörleri çalıştırmak için güç sağlarlar. Çıkış borularından çok fazla akım geçtiğinden, kullanım sırasında yıpranma eğilimindedirler.
Ömrü, tüp ve amfinin tasarımına bağlıdır, ancak genel olarak, 6L6, 5881WXT, EL34, 6V6, kodlu tüpler yaklaşık 1000 saat, EL84 ise yaklaşık 500 saat ömür biçilebilir.
Bu sınırlara ulaşıldığında, tüp maksimum akım üretme yeteneğini kaybedecek ve amfinizin tonu gevşemeye başlayacaktır.
Bas frekanslarında düşüş yaşanır. Ayrıca, bu saat limitlerine yaklaştıkça tüplerin önemli bir şekilde arızalanması ihtimali de artar.
Büyük bir arıza, tüpün genellikle sigorta attıracak şekilde ölmesi veya kısa devre yapması anlamına gelir.
Çıkış tüpleri uyumlu setlerle yada muadilleriyle değiştirilmelidir,ancak aynı kodlu orjianl tüpleri almanız daha iyi olur. Eğer nasıl değiştireceğinizi bilmiyorsanız yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.
Lambalı Amfi Bias Ayarı Nedir?
Çoğu amfi de çıkış tüplerini değiştirirken (En Büyük Lambalar) bias ayarı (Bias adjustment) gereklidir.
Ayarlama, tüplerin akımının ölçülmesini ve bir ayar yapılmasını gerektirir (genellikle amfinin içinde). Sapma çok düşük ayarlanmış ise, tüpler soğuyacak ve tonu iyi olmayacaktır.
Çok yüksek bir değere ayarlanırsa, tüpler çok sıcak çalışacak ve uygun şekilde ayarlanan tüpler daha hızlı ömrünü tüketecektir.
Genellikle aldığınız gitar amplifikatörlerin de nasıl değiştirileceğine dair kullanım kılavuzu çıkar.
Lambalı Amfi Tüpünü Değiştirmek
Arızalı Lambanın Tespiti
Lambalı amfi tüpleri genel itirabiyle pahalıdır, bu yüzden değiştirmeden önce değiştirilmeleri gerekip gerekmediğini değerlendirmelisiniz.
Tüp yanmışsa ve amfi açıldığında yanmazsa yani kızarmazsa, değiştirilmesi gerekir. Gitar Amfisi aşırı derecede ilk sat başlarda anlattığımız gibi seslerde bozulmalar başladıysa, tıslama ya da gıcırtı sesleri çıkarırsa tüpler muhtemelen ömrünü tamamlamış ve değiştirilmesi gereklidir. Yine yukarıdaki söylediklerimize ek olarak tüplerin ortalama ömürlerinden bahsetmiştik.
Buna göre düzenli çalışan bir amfi için ortalama 1 yıldan sonra hoparlörlere güç veren tüplerinizi değiştirmeyi düşünebilirsiniz. Tabii amfi ve tüplerin kalitesine de bağlı olarak bu süre uzayabilir.
Lambalı Gitar Amfisi Panel Sökme İşlemi
Birçok amfide, plastik veya metal bir paneli kasanın arkasından çıkarmanız gerekir.Basit bir tornavide ile paneli dikkatlice sökerek lambaları görebilirsiniz.
Arızalı Tüpün Çıkarılması
Tüpler belirli bir süre değişmedi ve bahsettiğimiz hataları vermeye başladığında tüm tüpleri bir kerede değiştirmeyi düşünebilirsiniz. Bu tüm lambaların sıfır olabilmesi için sizin tercihiniz olabilir.
Tek bir tüp yanmışsa, amfiy açiabilir ve hangi tüpün parlamadığını görmek için izleyebilirsiniz. Isınmayan ve parlamayan yada diğerlerinden daha az ışık yayarak ısınan tüpü tespit ettiğinizde amfinin tekrar soğumasını bekleyerek çıkarabilirsiniz.
Amfi Tüplerini Vakumdan Çıkarma İşlemi
Lambalı gitar amfilerinin tüpleri bildiğiniz üzere cam bir faunus benzeri tüpün içinde bulunur.
Amfinizin lambaları 9 pinli şekilde amfi devresine bağlıdır.Bu pinleri nazikçe yukarı çekerek çıkardıktan sonra elinizdeki lambayı döndürerek cam tüpten dışarı çıkarın.
Aynı işlemin tersini yaparak yenşi lambanızı yerine takın.
Bu şekilde amfinizi tekrar test ederek eski sağlıklı günlerine döndüğünü görebilirsiniz.
Faydalanılan Kaynaklar: Wikihow
