Amfi nedir sorusuna verilecek bir çok cevap olsa da biz gitarisler için amfinin ne ifade ettiğini anlamamız gerekli.
Amfi kısa tanımıyla ses yükselten elektronik devreye sahip,ahşap yada sert plastik içerisine yerleştirilen,hoparlör yada hoparlörsüz olarak üretilen ses yükseltecidir.
Geçmişten günümüze gitar amfileri birçok gelişme yaşamıştır.
Genellikle gitar amfileri yukarıda bahsettiğimiz gibi ahşap yada plastik kabinler içerisinde hoparlör yada hoparlörsüz bulunabilir.
Amfi Nedir?
Genel amacı ses yükseltmek olan amfiler zayıf akım sinyalini yüksek sinyale çevirerek hoparlörlere iletir.Günümüzde sadece gitar amfisi değil tüm elektronik cihazlarda büyükten küçüğe amfi bulunmaktadır.
Televizyonlar,sinema sistemleri,hatta telefonlar bile.Ancak biz işin müzik tarafında olduğumuzdan gitar amfileri gelişimini inceleyeceğiz.
Amfi Tarihçesi
1920’lerde, gitar yada farklı bir enstrümanı daha yüksek seslere yükseltmek için bir amplifikatör ve hoparlör bulmak bugün ki kadar kolay değildi.
O yıllarda ses yükseltmek için mümkün olan tek hoparlörler “sınırlı frekans aralığında ve düşük akustik sağlayan horn hoparlörlerdi.
İlk amplifikatörler ve hoparlörler, amfileri daha ağır ve taşıması zor hale getiren büyük piller yardımıyla çalışıyorlardı.
1927 yılına kadar sinema salonları vb yerler için icat edilmiş olan bu amfiler müzisyenler için kullanması hem pahalı hemde büyük bir yüktü.
1927 yılından sonra portatif prize takılarak kullanılabilen ufak amfiler icat edildi.
Ahşap kabin ve karbon hoparlörler sayesinde 1930 yıllarına kadar popüler şekilde kullanıldılar.
1928’de Stromberg-Voisinet firması elektrikli gitar ve amfileri beraber satarak müzisyenlerin kendilerine ait amfi almalarına öncülük yapmıştır.
Bu zamanlarda şimdiki gibi ton kontrolleri efektler gibi özellikler olmadığından akustik gitarlar için kullanılan amfiler hızlı bir şekilde gelişmeye devam etti.
Distortion Ton Doğuşu
Amfi nedir sorusuna bağlı bir diğer soruda distortion ton nedir?
- Bazıları bir rivayet uydurmuş ;
- Adamlar amfiyi yapmış
- eeee
- Amfi bozukmuş sonra cızırtılı ses çıkarmış
- aaaaaa vay kamiller… sonra
- Sonrada sevmişler o sesi hep bozuk yapmışlar.
- Aslında biz bozuk amfi satın alıyormuşuz.
Yok öyle birşey arkadaşlar.
1950’li yıllara kadar süre gelen ufak değişimler olsa da asıl gelişme bu yıllarda yaşandı.
Yüksek kazanç elde ederek amfinin ses tonunu bozan efektler yaratmaya çalışıldı.
Bunun o yıllarda öncüleri Goree Carter,Joe Hill Louis,Elmore James,Ike Turner,Willie Johnson,Pat Hare,Guitar Slim,Chuck Berry,Johnny Burnette ve Link Wray‘di.
1960 yıllarının başlarında Fender amfi markası ilk 100W’lık üzerinde bazı efe
ktler bulunduran amfiler üretmeye başladı.
Distortion efektinin popüler olması sebebiyle üreticiler amfilerin içerisine preamp yani ön yükselteç koyarak bunu sağlamaya çalıştılar.
2000’li yıllara kadar müzik endüstrisinde büyük gelişmeler yaşandı ve gitar amfileri üzerinde distortion efekti başta olmak üzere tone,fuzy gibi efektler etkili oldu.
Gitar Amfi Çeşitleri
Günümüzde 4 çeşit temel gitar amfi türü bulunmaktadır.
Bunlar sırasıyla Lambalı yada Tüplü Amfi,Dijital Amfi,Hibrit Amfi ve Dijital Modelleme Amfileridir.
Lambalı Amfi Nedir?
Lamalı yada tüplü amfi diye tabir ettiğimiz amfi türleri ilk gitar amfilerinden itibaren 2000’li yıllara kadar popülerliğini korumuştur.
Transistörlü amfilerin üretilmesiyle lambalı amfiler yerini yavaş yavaş bu amfi türlerine bırakmıştır.
Daha önce Lambalı Amfi ve Dijital Amfi arasındaki 5 Temel Fark ve ayrıca Lambalı Amfi mi yoksa Dijital Amfi mi?isimli yazılarımızda bundan bahsetmiştik.
Lambalı amfilerin içerisindeki yükseltme işlemini yapan tüplerin kırılgan ve belirli zamanlarda değişmesi gerektiğinden bugün kullandığımız amfilere göre dezavantajları var.
Ancak lambalı amfilerin ses kalitelerinin yüksek ve daha doğal olmaları sebebiyle hala günümüzde satış oranlarının yüksek olduğunu söyleyebiliriz.
Tüp teknolojisi birçok yönden modası geçmiş olsa da, birçok gitarist sesini tercih ettiği için tüp amper popüler olmaya devam ediyor.
Dijital Amfiler
Dijital amfiler günümüzde en çok tercih edilen amfi türüdür. Lambalı amfilere göre neredeyse bakım gerektirmeyen transistörler ve entegreler ile geliştirilmiş üzerinde bir.çok efekti barındırabilen amfi türüdür.
Ayrıca piyasada elektronik olarak üretildiği için birçok fiyat ve kalite çeşitliliğinin bulunması ve ufak ve büyük ebatlarda rahatlıkla üretildiği için en popüler amfi türüdür.
Hibrit Amfiler
Hibrit amfiler preamp katı yani ön yükselteç katı dijital olarak üretilen ve bu gücü lambalı devreye ileterek çalışan amfi sistemidir.
Kustom,Vox gibi ünlü birçok firmanın bu tarz hibrit amfileri bulunmaktadır.
Modellemeli Dijital Amfiler
Son yıllarda oldukça fazla üretilmeye başlayan bu amfiler aslında dijital amfilerdir.
Farkları içerisindeki entegreli devrelere birçok efekt ve sevilen amfi türlerinin sesleri modellenerek birçok farklı ses ve tonu almanız sağlanır.
Ayrıca kendi isteğinize göre istediğiniz tonu modelleyip kaydedebilirsiniz.
Usb bağlantıları,Aux çıkışkları,Akıllı telefon girişleri gibi birçok yeni teknolojiyi barındırırlar.
Lambalı Amfi Mi Yoksa Dijital Amfi Mi? isimli yazımızda Fender‘in yeni çıkardığı lambalı ve dijital modelleme amfisini örnek göstermiştik.
