Gitar efekt pedalları genellikle metal müzik tarzında daha çok kullanılsa da kullanım alanı aslında sınırsızdır.
Gitar pedalları bir gitarist için olmazsa olmaz efekt aletleridir.
Birçok çeşit gitar pedalı farklı sesler farklı efektler verdiğinden sizin için seçmek zor olabilir.
Bu yazımızda sadece pedal tanıtımları ve incelemesinden ziyade tüm detaylarına kadar inceleme yapacağız.
Gitar Pedalı Nedir Ne İşe Yarar?
Gitar efekt pedalı, bir müzik aletinin veya diğer ses kaynağının seslerini değiştiren elektronik veya dijital bir cihazdır. Genel olarak rock müzik ve electric blues’da kullanılan Distortion/overdrive pedalı, volume, noise gate ve compressor gibi dinamik pedallar, wah-wah pedalı ve Graphic equalizer gibi frekans aralıklarını değiştiren filtreler, chorus, flangers ve phasers gibi modülasyon efektleri, reverb ve delay gibi yankı yaratan zamanlı efektler yaygın olan efektlerdendir.
Müzisyenler, ses mühendisleri ve albüm yapımcıları canlı performanslarında ya da stüdyoda, genelde elektro gitar, basgitar, dijital piyano ve elektronik klavyelerle efektler kullanırlar. Gitar efektleri genelde dijital enstrümanlarda kullanılsa da aynı zamanda akustik enstrümanlarda,baterilerde ya da vokallerde kullanılabilir. En bilinen gitar efekt üreticileri BOSS, DigiTech, Electro-Harmonix, Line 6 ve Dunlop’tur.
Gitar Pedalı Nedir Nasıl Çalışır?
Distortion pedalı yapısı gereği mantık olarak bir enstrümanın çıkış sesini bozar.
Bas gitar için düşük frekansların bozulmasında uzmanlaşmış birçok distortion pedalı bulunurken,elektro gitarlar için üretilmiş olan gitar efekt pedalları ses çıkışı açısından daha çok yönlü ve daha zengindir.
Teorik açıdan bakıldığında, herhangi bir kablolu enstrümanla distortion pedalı kullanılabilir ukuleleler,akustik gitarlar,akustik kemanlar vb.
Gitar Pedalı sesi bozarak farklı çeşitlerde sesleri çıkarma işlemi biraz bilimsel olabilir, ancak pratikte oldukça basit bir işlemdir.
Gitarınıza bir distortion pedalı taktığınız da , çıkacak olan ses dalgaları bozuluyor dalgalı,yüksek düşük,bozuk,sert birçok değişik şekile sokuyor.
Distortion Pedalı vs Overdrive Pedalı
Daha önce Overdrive pedal önerisinde bulunmuştuk.
Overdrive pedalı yaptığı görev itibariyle kısaca gitardan gelen sinyali alıp gain işlemi yapmaktır.
Distortion pedallar bildiğiniz üzere gitara sert tonlar verir overdrive pedallar ise tam tersi olarak tonları daha yumuşak hale getirir.
Ne tarz gitar çalıyorsanız tarzınıza uygun bir overdrive pedalı bulacağınızdan emin olabilirsiniz.
Çok Yönlülük ve Kullanılabilirlik
Beceri ve deneyim seviyenize bağlı olarak bir distortion pedalı almanız tavsiyemdir.
Sebebine gelince gitar efekt pedalları demin bahsettiğimiz gibi çok yönlüdür.
Temel düzey bir distortion pedalı Low, mid, ve high olarak 3 ayar potansı ile üretilmektedir.
Yani çok ince ayarlar ve fazla tür ses tonları üretmek için değil sadece sesi bozmak için üretilirler.
Bu onların kalitesiz olduğu anlamına gelmiyor sakın bu şekilde düşünmeyin.
Müzik Türüne Göre Gitar Efekt Pedalı Seçimi
Daha önce de söylediğimiz gibi, distortion pedalları çoğunlukla metal müzisyenler tarafından kullanılır . “Distortion” efekti, diğer müzik türlerinde çok kullanılmıyor kullanılsa da belirli ton aralıklarında kullanılıyor olabilir, ancak neredeyse tüm metal müzik türlerinde kullanıldığı için seçim yapmak sizin için zor olabilir.
Nasıl mı?
Yani, diğer (metal olmayan) müzik türleri gibi tek tür değil metal müziğin birçok alt türü de vardır. Bazı alt türler , derin gitar ayarlarıyla birlikte muazzam detaylar gerektirebilir.
Bu alt türlerden birkaçını örnek vermek gerekirse;
Doom, sludge, death, and black metal gibi alt türlerin ton anlayışı farklı olacağından bu türlere göre gitar pedalı kullanmanız gerekecektir.
Örneğin;
Speed ve Trash metal türleri hızlı çalma stili üzerine kurulu olduğundan daha orta seviyelerde distortion kullanır. Yani aşırı sesi bozmazlar,sebebi ise aşırı bozulmuş sesler birbirine hızlı çaldığınızda fazla karışacağından olsa gerek.Şahsen denemedim.
Bu arada iyi hoş ancak hangi gitar pedalı bu özelliklere sahip diyorsanız acele etmeyin birkaç örnek ürün göstereceğim.
Bütçe
Sadece bütçeniz dahilinde en iyi gitar pedalı aramanız normaldir, ancak fiyat arttıkça kalite kriterleri tam olarak nasıl değişir?
İnanması zor olabilir, ancak çoğu müzisyenin 100 TL- 200 TL arası pedaldan memnun olduğunu söyleseler de 5000 TL üzerinde bir ücrete sahip pedallar bile var.
100 TL‘ye alacağınız bir pedalın kalitesi gerçekten düşük ve ses aralığı çok dar olacaktır.
Bu sebeple bir tık daha yukarıda ki kalitesi belli olan gitar pedalı almanız bence daha mantıklı.
Ucuz etin yahnisi hesabına dönmesin iş.
Gitar Pedalı Sesini Etkileyen Faktörler
Bir gitar pedalı kullanmak , sahip olduğunuz donanıma bağlı olarak farklı ses sonuçları verebilir .
Gitarınızın kalitesi gitar pedalı üzerinde oldukça büyük bir etkiye sahiptir.Gitar ve diğer ekipmanlar (örn;amplifikatör) kalitesi yüksek ise pedalınızdan alacağınız performans da bun bağlı olarak yüksek olacaktır.
Temelde, bazı pedallar ucuz gitarlarda harika çalışıyorlar ancak bu durumu düşünerek 1000 TL‘lik gitara gidip bir o kadar para verip gitar efekt pedalları almayın.
Gitar Efekt Pedalı Sıralaması Nasıl Olmalı ?
Gitara yeni başlayanların yapması gereken tek şey basitçe “pedalı takıp keyfini çıkarmak” olduğunu düşünerek en basit hataları yapar.
Gerçek şu ki en kaliteli gitar pedalı bile doğru sıralama ile takılmazsa tam performans veremeyecektir.
Bu durum bizim en temel soruyu sormamıza neden oluyor.
Gitar Efekt Pedalı Sıralaması Nasıl Olmalı ?
Sinyal Zinciri
İdeal olarak, gain ve efekt pedalları kompresör pedallardan , filtrelerden ve WAH pedallarından sonra gelmelidir . Daha sonra distortion ve overdriven gibi pedallar devreye girer.
Bu sıralamadan sonra ise modülasyon efektleri,chorus,phaser gibi pedallar son çıkışı yaparak amplifikatöre yeni düzenlenmiş sinyali iletir.
Peki daha fazla takılır mı? Evet takılır ama bu sıralamadan sonrasına kimse ihtiyaç duymaz.
Pedallar Üstündeki Tuşlar Ne İşe Yarar
Gitar pedalları üzerinde bulunan bazı standart tuşlar vardır.
Çok özel olmadıkça bu tuşların isim ve görevleri değişmez.
Şimdi bunların neler olduğunu inceleyelim.
Low/Mid/High Ayarları
Bu düğmeler, neredeyse her pedal da bulunur ve belirli frekansların gücünü gösterir (örneğin düşük = en düşük frekansların gücü).
Çoğu kişinin bilmediği bilse de uygulamadığı bazılarının da hadi len oradan dediği bir ince detay vereyim.
Açıkçası her pedal da da olur mu bilemiyorum.
Pedalınızı taktınız ve başladınız çalmaya ayarlarııza göre bir ses alıyorsunuz ancak birde şunu deneyin bir fark olacak mı.
gitarınızın telini boş olarak tınlatın ve tınlama devam ederken pedalınızın potanslarını yavaş yavaş belirli bir ayara getirin.Sesin yavaş yavaş değişmesi gerekli.
Olay nedir peki.
Gitarınızı pedalınızı ilk çalıştırdığınızda aldığınız ses ile bu şekilde kabaca pedala akort çekmek arasında biraz fark oluyor.
Deneyin bakalım sizde de böyle bir saçmalık olacak mı : )
Gain / Drive Ayarları
Temel olarak, “Gain” ayarı gitarın sesine kirli hırıltılı bir ton verir.
Yeni başlayan arkadaşların bir çoğu distortion ile karıştırıyor ve gain ayarını distortion yerine kullanıyor.
Gain ayarını en üst seviyeye getirmek size asla daha fazla ton kalitesi sunmaz.
Distortion efektinin alacağı ses sinyaline biraz hırıltı ve kirli ses katarak biraz daha bozulmanın sertleşmesini amaçlamak için kullanılır.
Bodozlama gain potansını sonuna kadar açıp sonra çamuru başka yere atmayın.
Ton Ayarı
“Ton” düğmesi distortion pedalınızın “ince ayar” özelliğidir.
Nasıl yani?
“Gain / boost” ayarları bozulma seviyenizi tanımlarken, “ton” düğmesi arkasındaki “netlik” miktarını tanımlar .
Paradoksal görünse de, çarpık bir ses aynı zamanda “net” ve “sert” olabilir – çoğu teknik (özellikle metal) türler bu ses tarafından tanımlanır.
Boost Ayarı
Boost ayarı kısaca çıkış alacağınız sinyali yükselterek çıkışdan daha fazla ses almanızı sağlar.
Ancak dikkat edilmesi gereken konu amfiniz alması gerekenden fazla şişirilmiş bu sinyali aldığında eğer çok fazla boost açarsanız ses de bozulmalar meydana gelecektir. Tüm ayarları ince ince nakış gibi işlemeniz lazım.
EN İYİ PEDAL LİSTESİ
BOSS DS-1 DİSTORTION PEDALI
Önereceğimiz pedallardan ilk olanı distortion pedalı. Boss DS-1 yıllar önce ün kazanmış tam bir canavar.
Özellikle DS-1 sağlam ve dayanıklı bir yapıya sahiptir, ancak tasarım olarak diğer modellerden pek de farkı yok.
Estetik bir yana, bu distortion pedalı, hem fiyat hemde performans olarak muhteşem.
Fiyatının aşırı pahalı olmama sebebi üretildiği yıllardan beri 1 -2 kez revizyon gördü onun dışında hep aynı kaldı ve birçok rakibi varken o sadece efsane olmayı seçti.
Çok afilli mafilli özellikleri olmadığından sanırım uygun.
Şu an piyasa da 350-400 TL bandında.
Daha detaylı bilgi için ;
Boss DS-1 Dünyanın En Çok Satan Pedalı isimli makaleyi okumanızı tavsiye ederim.
EHX SOUL FOOD OVERDRIVE PEDALI
Electro Harmonix Soul Food Distortion, Fuzz, ve Drive efektleri içeren hibrit bir pedaldır .
Bu pedalın sorun diyebileceğiniz tek sıkıntısı düşük frekanslarda yetersiz kalıyor.
Ancak bu aşılamaz bir durum değil.
Boss DS- gibi efsane bir pedaldır.Ayrıca üretimi durdurulduğundan son kalanları aldınız aldınız yoksa bu mükemmel pedaldan mahrum kalırsınız benden söylemesi.
Bu pedal, metal müzisyenler için idealdir.
MXR ’78 DISTORTION PEDALI
MXR gitar pedalı dünyasında önce gelen lider markalardan birisi.
Ama bir noktayı atlamamak gerekli.
Bu distortion pedalı, amplifikatörlerinden en iyi şekilde yararlanmak isteyen sert rock’çılar ve metalciler içindir.
Bu pedalın tonu ve distorsiyonu benzersizdir, bu yüzden ya seversiniz ya da nefret edersiniz.
Eksi yönü kendine has ses tonu old-school tarzı için.
Electro-Harmonix Metal Muff Distortion Gitar Efekt Pedalı
Electro-Harmonix bir çok yüksek kaliteli pedal üretmiş olabilir, ancak Metal Muff birinci sırayı alıyor.
Bu, kesinlikle karşılaşacağınız en iyi gitar pedalı modellerinden biridir.
Orta derecede karmaşık bir gitar pedalı. Altı adet kontrol düğmesi, bir boost düğmesi ve baypas düğmesi (amfiniz de gain düğmeleri varsa kullanışlı oluyor).
Metal Muff heavy, thrash ve speed metal gitaristlerinin vazgeçilmezi olması onu hala aranan bir pedal haline getiriyor.
Sizinde fikirleriniz varsa yorum bırakarak faydalı olabilirsiniz.
