FET kompresörü nedir? FET kompresör, devrenin çekirdeğinde bir alan etkili transistör kullanan analog bir kompresördür. Bu kompresörler hızlı etkilidir ve diğer kompresör türlerinden daha fazla geçici koruma sağlar.
FET Kompresörü Nedir?
Öncelikle FET elektronik devrelerinde kullanılan yarı iletken bir malzemedir. Bir çok elektrikli cihazda kullanılmaktadır. Eğer bir elektrik ya da elektronik mesleğinde değilseniz çok fazla teferruata girmeden mantığını ve FET tipi kompresörlerde ki çalışma prensibini anlamaya çalışalım. Ayrıca müzik konusu ile ilgilendiğimize göre seslerde bize etkisini inceleyelim.
FET kompresörü, adından da anlaşılacağı gibi, (gain reduction) kazanç azaltma devresinin merkezinde bir FET transistör elemanı kullanan bir kompresördür.
Öncelikle kabaca FET transistörü yani kompresörümüzün temel mantığını oluşturan elemanı bir inceleyelim.
FET transistör nedir?
FET (alan etkili transistör), 3 bacağı bulunan ve bu bacaklardan bir tanesine gelen elektrik sinyaline göre iletkenliği değişen bir yarı iletkendir.
Aşağıda ki resimde gördüğünüz FET prensip şemasında S D ve G isimli bacaklar bulunmaktadır. Bu resimde görülen G bacağına uygulanan elektrik sinyali S ve D kapıları arasında ki iletkenliğin değişmesine yol açar.
kaynak (S), kanal (D) ve kapı (G) temsil etmektedir.
FET’ler genellikle çıkış karakteristiklerinin sabit akım kısmı içinde çalıştırılır.
Optik Kompresör hakkında daha önce yazdığımız yazımızda bahsettiğimiz mantığın bir benzerini de FET kompresörlerde görebiliriz.
Optik kompresörlerde devre içerisinde ki ışığın LDR üzerine vurması ile bir direnç oluşuyor ve bu dirence bağlı olarak kompresör görevini yapıyordu.
FET kompresörler de ise aynı mantık çerçevesinde FET yarı iletken elemanın G bacağına verilen elektrik sinyalinin değişkenliğine göre S ve D bacakları arasında geçirgenliği değişkenlik göstermekte.
- Vout: Ses Çıkışı
- Vin: Ses Girişi
- R1: sabit direncin direnci (FET öncesi ses devresi)
- R2: FET’in değişken direnci
Buraya kadar basit olsa da FET elemanının yapı ve çalışma mantığını tanımlamış olduk.
Peki, bir FET kompresörü nasıl çalışır?
FET girişinin voltajı / genliği FET çıkışını kontrol ettiğinden dolayı, FET’in sapma voltajı üzerinde bir etkisi olacaktır. Bu durumda, giriş sinyalinin seviyesi arttıkça, miktarın da azaldığı anlamına gelir.
FET Kompresörlerin Özellikleri
FET kompresör Rock müzik türlerinde daha çok kullanılan bir kompresör türüdür.
FET anlık değişkenlik gösterebildiği için sert ve hırçın müzik türleri üzerinde iyi tepkilere sahiptir.
Örneğin sert tonlara sahip bir gitar sesinde FET kompresörler yapılan ayarlara daha iyi tepki gösterir. Sadece rock gitar da değil sert bir bas gitar sesine de aynı güzellikte tepki verebilir.
- Çok hızlı attack ve release süreleri
- Transformatörlerin dahil edilmesi nedeniyle ek doygunluk
- Düşük seviyeli giriş sinyalleri gerektirir
